ಲೇ:ಜಯಾನಂದ ಪೆರಾಜೆ
ಅಡುಗೆ ಮನೆಯೇ ಇಲ್ಲದ ಮೇಲೆ ಸಂಬಂಧ ಎಲ್ಲಿದೆ? ಅಡುಗೆ ಕೆಲಸವಲ್ಲ,ಅದು ಕುಟುಂಬದ ಆಹಾರ, ಆರೋಗ್ಯ,ಆಯುಷ್ಯವನ್ನು ನೀಡುವ ಪಾಕಶಾಲೆ. ಅನ್ನಪ್ರಸಾದ ನೀಡುವ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ. ಮನೆಮಂದಿರದ ಗರ್ಭಗುಡಿ!
ಅಮ್ಮ-ಅಪ್ಪ,ಅಣ್ಣ-ಅಕ್ಕ,ಅಜ್ಜ- ಅಜ್ಜಿ,ತಮ್ಮ-ತಂಗಿ ಹೀಗೆ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬೆಸೆಯುವ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ಹೌದು ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ಅವಿಭಕ್ತ ಕುಟುಂಗಳು ಹಿರಿಕಿರಿಯರ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ಗರಡಿ ಮನೆಯಾಗಿದ್ದು ಅಡುಗೆ ಮನೆ. ಅತಿಥಿಗಳು ಬಂದಾಗ ಅಡುಗೆಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಭ್ರಮ, ಘಮಘಮ.
ಈಗ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಇಂತಹ ಅಡುಗೆ ಮನೆಗಳು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲೂ ಕಾಣದಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಮುಂದಿನ ದುರಂತಕ್ಕೆ ನಾಂದಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಕಾಲದ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯಂತೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದರೂ ಕೌಟುಂಬಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿರುವುದು ಕಟುಸತ್ಯ. ಭಾರತೀಯರ ಅಸ್ಮಿತೆ ಕೌಟುಂಬಿಕ ಜೀವನ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಮಾತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮದ ಮೂಲಬಿಂದು. ಆದರೆ ಆಹಾರ ಮನೆಬಾಗಿಲಿಗೆ ತಂದಿಡುವ ಸಂಸ್ಥೆ ಗಳು ಮನೆಯನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತಿದ್ದು ಉಂಡು ಆನಂದಿಸುವ ದಿನಗಳನ್ನು ಮಾಯವಾಗಿಸಿ ತಿಂದು ತೇಗುವ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ ಗಳನ್ನಾಗಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಮಾತ್ರ ಬೆಳಕಿನಷ್ಟೇ ಸತ್ಯ. ವಿದೇಶಿ ಪದ್ಧತಿಗಳು ನಮ್ಮ ದೇಸಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೊಳಗೆ ನುಗ್ಗಿವೆ.
1980ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕನ್ ಮನೆಗಳು ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಹೊರಗಿನಿಂದ ಆಹಾರ ತರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒಲವು ತೋರಲು ಶುರು ಮಾಡಿದಾಗ, ಕೆಲವು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಒಂದು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದರು: “ಸರ್ಕಾರವು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವೃದ್ಧರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಆಹಾರ ಒದಗಿಸಿದರೆ, ಕುಟುಂಬದ ಮೂಲಭೂತ ಅಡಿಪಾಯವೇ ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.”
ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಯಾರೂ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಇಂದಿನ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ವಾಸ್ತವವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ.
1971ರಲ್ಲಿ, 71% ಅಮೆರಿಕನ್ ಕುಟುಂಬಗಳು ಪಾರಂಪರಿಕ ಕುಟುಂಬಗಳಾಗಿದ್ದವು—ಗಂಡ, ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಂದು, ಆ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೇವಲ 20%ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಉಳಿದವರು ಎಲ್ಲಿ ಹೋದರು? ವೃದ್ಧಾಶ್ರಮಗಳು, ಬಾಡಿಗೆ ಅಪಾರ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್‌ಗಳು, ಮತ್ತು ಛಿದ್ರಗೊಂಡ ಬದುಕುಗಳು. ಈಗ 15% ಮಹಿಳೆಯರು ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, 12% ಪುರುಷರು ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಇದ್ದರೂ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, 41% ಮಕ್ಕಳು ವಿವಾಹದ ಹೊರಗೆ ಜನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ತು ವಿಚ್ಛೇದನ ಪ್ರಮಾಣ ಮೊದಲ ವಿವಾಹದಲ್ಲಿ 50%, ಎರಡನೆಯದರಲ್ಲಿ 67% ಮತ್ತು ಮೂರನೆಯದರಲ್ಲಿ 74%ಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ.
ಈ ಕುಸಿತ ಆಕಸ್ಮಿಕವಲ್ಲ. ಇದು ಅಡಿಗೆಮನೆ ಮುಚ್ಚಿಹೋದ ಕಾರಣದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನಿಷ್ಟ.
ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಊಟ ಏಕೆ ಮುಖ್ಯ? ಏಕೆಂದರೆ ಮನೆಯ ಆಹಾರ ಕೇವಲ ಪೋಷಣೆಯಲ್ಲ—ಅದು ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಬಾಂಧವ್ಯ ಸೇರಿದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ರಸಪಾಕ. ಕುಟುಂಬಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಮೇಜಿನ ಸುತ್ತ ಕುಳಿತಾಗ, ಹೃದಯಗಳು ಹತ್ತಿರವಾಗುತ್ತವೆ, ಮಕ್ಕಳು ಹಿರಿಯರಿಂದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳು ಮೃದುವಾಗಿ, ಬೆಚ್ಚಗಾಗುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿ ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ತಿಂದಾಗ, ಮನೆ ಒಂದು ಅತಿಥಿಗೃಹದಂತಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೌಟುಂಬಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದ ಸ್ನೇಹಿತರಂತೆ—ಔಪಚಾರಿಕ, ದೂರದ, ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗುತ್ತವೆ.
ಹೊರಗೆ ಊಟ ಮಾಡುವುದರ ಅನವಶ್ಯಕ ವೆಚ್ಚವೂ ಅಷ್ಟೇ ಆತಂಕಕಾರಿ. ಕಳಪೆ ಎಣ್ಣೆಗಳು, ಕೃತಕ ಬಣ್ಣ, ಸುವಾಸನೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಫಾಸ್ಟ್‌ ಫುಡ್‌ಗೆ ದಾಸರಾಗುವುದರಿಂದ ಇಂದಿನ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆ ಸಹ ಬೊಜ್ಜು, ಮಧುಮೇಹ, ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ರೋಗಗಳಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದೆ. ಇಂದು ನಾವು ಏನನ್ನು ತಿನ್ನಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಕಂಪನಿಗಳು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಕಂಪನಿಗಳು ನಮ್ಮನ್ನು “ಆರೋಗ್ಯ- ಅನಾರೋಗ್ಯವಂತರನ್ನಾಗಿ” ಇಡುವ ಮೂಲಕ ಲಾಭ ಗಳಿಸುತ್ತವೆ.
ನಮ್ಮ ಅಜ್ಜ-ಅಜ್ಜಿಯರು ದೂರದ ಪ್ರಯಾಣಗಳಲ್ಲೂ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಂದು ನಾವು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಹೊರಗಿನಿಂದ ಆರ್ಡರ್ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಅನುಕೂಲಕರ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ. ಬದಲಾದ ಶೈಲಿಗೆ ಮಾರುಹೋದರೆ ಮನೆಯೆಂಬ ವಾಸ್ತು ಉಳಿದೀತೇ..?
ಇನ್ನೂ ಸಮಯ ಮೀರಿಲ್ಲ. ನಾವು ಅಡಿಗೆಮನೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಪ್ರಜ್ವಲಿಸಬಹುದು—ಕೇವಲ ಒಲೆಯನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಬರುವ , ಬಾಂಧವ್ಯ ,ರಕ್ಷಣೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನೂ ಸಹ. ಏಕೆಂದರೆ ಅಡಿಗೆ ಮನೆ ಒಂದು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಬೆಸೆದು ಒಟ್ಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತದ ಪಾಠಗಳು ಈ ಅಂಶವನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಜಪಾನಿ ಕುಟುಂಬಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಅಡುಗೆ ಮಾಡಿ ತಿನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತವೆ, ಇದು ಅವರ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿರಲು ಒಂದು ಕಾರಣ.
ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಕುಟುಂಬಗಳು ಊಟದ ಸಮಯವನ್ನು ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ಆಚರಣೆಯಂತೆ ನೋಡುತ್ತವೆ. ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇದನ್ನು ಬಲವಾದ ಕೌಟುಂಬಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನಶೈಲಿಗೆ ಜೋಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲೂ ಸಹ, “ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕುಳಿತು ಊಟ ಮಾಡುವುದು” ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಬಾಂಧವ್ಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
ಅಡಿಗೆಮನೆ ಕೇವಲ ಆಹಾರ ತಯಾರಿಸುವ ಸ್ಥಳವಲ್ಲ. ಅದು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
ಆದರೆ ಈ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಮನೆಮನೆಗೆ ನಮ್ಮ‌ಅಡುಗೆಮನೆಗೆ ತಿಳಿಸುವವರು ಯಾರು? ಎಂಬುದು ಯಕ್ಷಪ್ರಶ್ನೆ.ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಚಿಂತನೆ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಇದು. ಈಗಲೇ ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ ಒಲೆ ಇಲ್ಲದ ಅಡುಗೆ ಮನೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಮನೆಮಂದಿದಯೊಂದಿಗೆ ಮಾನವೀಯತೆಗೂ ಅಪಾಯವಾಗಬಹುದು!
